Hoe kunnen we leren van onze fouten als we nooit geleerd hebben om fouten te maken?

Een welbekende Nederlandse gezegde.  Al vanaf jongs af aan, zeggen we tegen onze kinderen: “Pas op!” of “Doe normaal”. Maar hoe kunnen we leren wat fout is als we nooit geleerd hebben om de waarde van fouten in te zien en de mogelijkheid hebben om ze te corrigeren.

Indirect vertellen wij onze kinderen om niet authentiek te zijn, maar om zich ‘normaal’ te gedragen en te conformeren aan het “gewone” gemiddelde. Het beste voorbeeld is het schoolsysteem dat vooral gericht is om te leren middelmatig te zijn en geen fouten te maken. Fouten maken wordt als iets slechts gezien in de huidige maatschappij. Mijn trainingen en inzichten gaan juist over het maken van fouten.  

Wanneer we op jonge leeftijd leren om fouten te vermijden, wordt onze creativiteit afgeremd. Nieuwe dingen durven we niet uit te proberen. De kans op het maken van fouten is immers heel groot is. Creativiteit hebben we juist in onze volwassen jaren het meest nodig – hiermee creëren wij uitdagingen en oplossingen voor onze persoonlijke en professionele wereld.

Een andere fout is dat het bereiken van een mooie prestatie ‘geluk’ wordt genoemd. Of er wordt gezegd dat het normaal is voor die persoon. Waar in andere culturen (zoals de VS of Zuid-Korea) mensen worden geprezen voor hun uitmuntendheid, is dat hier niet te zien. Als we onze successen normaal noemen of als we onze successen niet erkennen, blijven we uiteraard middelmatig. Veel mensen durven niet te gaan voor hun top. Zelfs niet – of misschien juist daaróm niet – met dat fantastische sociale vangnet dat ons land heeft.

Een paar jaar geleden heb ik besloten om als freelancer in het onderwijs te beginnen. Dit als onderdeel van mijn levensdoel om mensen te inspireren om voor hun maximale te gaan. In de eerste les met een nieuwe groep stel ik de leerlingen altijd een aantal vragen om ze beter te leren kennen. Eén daarvan is: ‘Waar ben je gepassioneerd over? ‘.

Of het een eerstejaars of een laatstejaars studentengroep is, 90% van hen hebben geen passie of durven hun passie niet te delen. Ze zijn bang om uitgelachen te worden. Ze hebben geleerd om normaal of gemiddeld te zijn en geen dromen te hebben, zeker geen wilde. 

Het hele systeem is gebouwd op het vermijden van fouten, waardoor veel studenten meer erop gericht zijn op het verdedigen van hun zwakke punten. Dit kost een hoop tijd en inspanning. Tijd die zij beter kunnen besteden aan het verbeteren van hun sterkte punten. Dat helpt juist met het laten groeien van hun zelfvertrouwen. Zo leren zij dat ze iets unieks kunnen bijdragen aan deze wereld. 

Eén van de belangrijkste dingen is om studenten te laten ervaren dat fouten herkennen een belangrijk leerpunt is. Zodra de angst om fouten te maken weg is, vliegen ze en halen zij verbazingwekkende resultaten. Schoolsystemen moedigen studenten of jongere leerlingen niet aan om te gaan voor hun volledige potentieel. De meeste studenten vertonen gedrag dat ‘normaal’ is en doden hiermee hun uniciteit.

Als jij je eigen pad bewandelt, zullen er uitdagingen of moeilijkheden op je pad komen. En ja, soms mislukt er wel eens iets. De meeste mensen schamen zich voor hun fouten. Ze betalen onderweg niet alleen veel leergeld, ze vergeten ook om onderweg te leren van hun fouten. Het betalen van leergeld zonder te profiteren van de voordelen, is een veel grotere fout dan de mislukking zelf.

De meeste mensen leven vanuit routine. Ze vergeten te beleven. En als dat jaar in jaar uit zo doorgaat,  geloven dat dit normaal is. De mensen die het echt gemaakt hebben, hebben volgens de meeste mensen gewoon geluk gehad. Alsof geluk ooit zomaar op iemands schoot is beland.

In die verwarring beginnen mensen deze werkelijkheid hun leven te noemen en geloven zij dat dit een feit is. Tot er op een dag een grote puinhoop ontstaat die leidt tot chaos. Voor de meeste mensen zal de bijkomende pijn en frustratie niet groot genoeg zijn om echt veranderingen door te voeren. Na een tijdje wordt de pijn dragelijk en vallen zij terug in hun oude routine. Alleen een beperkt aantal mensen is bereid om die chaos en pijn om te zetten in creativiteit. Zij weten dat acties echt nodig zijn om daadwerkelijk resultaten te behalen of zoals Einstein zei: “Als er niets verandert, verandert er niets.”

De creativiteit en uniciteit die we ooit als kind hadden, wordt afgebroken in onze jongere jaren en in veel bedrijven, weer terug kunnen halen. We hoeven alleen maar te ervaren dat we het kunnen. We moeten onze uniciteit, succes en trots ervaren om te zien en te geloven dat we een verschuiving kunnen maken. Picasso was al jong een fantastische artiest zoals de meeste mensen kunst begrijpen. Hoe ouder hij werd, hoe “kinderlijker” hij ging schilderen. Picasso wilde weer leren en ervaren. Hij wilde intuitief werken met al zijn ervaring vanuit de onbevlekte energie zoals alleen een kind dat heeft. 

Leren door ervaring is iets wat in het hele (school) systeem ontbreekt. Als iemand zichzelf wil blijven ontwikkelen, dan is het nodig om een stap buiten je comfort zone te zetten. De kans dat we fouten zullen maken in een nieuwe onbekende omgeving is groot. Veel mensen zullen, in plaats van ervoor te gaan, liever blijven waar ze zijn en fouten en risico’s vermijden. We hebben namelijk nooit geleerd hoe hier mee om te gaan. Hoe kunnen we leren van onze fouten als we nooit geleerd hebben om fouten te maken?

Ik heb twee jonge dochters. Ze zitten op een school waar zij beiden de ruimte krijgen ​​om de unieke personen te zijn die ze zijn, mijn eigen Picasso’s. Zij zullen opgroeien in een wereld waarin zij hun talenten kunnen ontdekken. Onderweg krijgen zij voorbeelden mee die hun laten zien dat het maken van hun eigen weg nodig is om al hun dromen te vervullen. Welke richting zij ook kiezen, mijn wens is dat zij zullen ervaren dat zij met hun eigenheid een verschil kunnen maken in deze wereld.

Op jouw dromen en jouw successen!

Cesar